Ortopedia to dziedzina medycyny otoczona podziwem i uznaniem. Jej niezwykłość wynika przede wszystkim z tego, że nawet w przypadku drobnych uszkodzeń ciała, to właśnie ortopeda jest tym specjalistą, do którego zwracamy się po pomoc. Ale czy naprawdę wiemy, czym zajmuje się ten lekarz?

Ortopeda to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu, leczeniu oraz zapobieganiu chorobom i urazom układu kostno-mięśniowego. Jego kompetencje obejmują zarówno urazy stawów, złamania kości, jak i dolegliwości związane z kręgosłupem. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że zakres działania ortopedy jest dość jasno określony.

W rzeczywistości jest on znacznie szerszy i bardziej skomplikowany, jeśli weźmiemy pod uwagę, że układ kostno-mięśniowy to nie tylko kości i stawy, ale również mięśnie, więzadła, nerwy i wiele innych elementów składających się na nasz narząd ruchu.

W skrócie, ortopeda to lekarz o szerokim spektrum kompetencji, zdolny do diagnozowania i leczenia wielu schorzeń i urazów. Jeśli zmagasz się z bólem kręgosłupa, złamaniem, czy innymi problemami związanymi z układem ruchu, to właśnie do ortopedy powinieneś się udać.

Kim jest lekarz ortopeda? Co leczy ortopeda?

Ortopeda jest specjalistą w dziedzinie medycyny, który kieruje swoją ekspertyzę ku ortopedii, jednej z najbardziej fundamentalnych specjalizacji lekarskich. Cechuje go imponująca wiedza dotycząca anatomicznej budowy ciała ludzkiego, ze szczególnym naciskiem na system szkieletowy oraz związane z nim struktury.

Znajomość fizjologii ruchu, biomechaniki oraz patofizjologii są nieodzowną częścią jego edukacji, co jest zrozumiałe, biorąc pod uwagę skomplikowaną naturę chorób i urazów, które diagnozuje i leczy. Aby stać się ortopedą, lekarz musi przejść przez sześć lat specjalizacji po ukończeniu studiów lekarskich.

Głównym zakresem działalności ortopedy jest diagnostyka i leczenie, zarówno zachowawcze jak i operacyjne, szerokiej gamy schorzeń. Wśród nich znajdują się m.in.: zmiany zwyrodnieniowe, dysplazje, wady wrodzone i nabyte, zapalenia, zakażenia, nowotwory oraz urazy kości, stawów, mięśni szkieletowych, więzadeł, nerwów i naczyń.

Współczesna ortopedia rozciąga się jednak dalej, uwzględniając leczenie chorób o podłożu metabolicznym czy genetycznym. Ortopeda angażuje się również w leczenie wad postawy, schorzeń wynikających z niezdrowego trybu życia czy też urazów sportowych, zarówno tych amatorskich, jak i wyczynowych.

Ortopeda i traumatolog – czym się różnią?

W dziedzinie medycyny, terminy „ortopeda” i „traumatolog” bywają często używane wymiennie. Jednak w rzeczywistości różnią się one między sobą i mają odmienne zakresy specjalizacji. Kluczowym elementem różniącym te dwie specjalizacje jest fakt, że każda z nich skupia się na innych aspektach diagnozowania, leczenia oraz profilaktyki schorzeń układu ruchu.

Ortopeda to lekarz specjalista, który zajmuje się przede wszystkim leczeniem zachowawczym. Jego główne zadania to badanie, diagnozowanie oraz wskazywanie i nadzorowanie nad leczeniem rehabilitacyjnym i farmakologicznym pacjentów z problemami układu ruchu.

Z drugiej strony traumatolog jest chirurgiem ortopedą, który koncentruje się na metodach inwazyjnych, czyli różnego rodzaju zabiegach i operacjach, które mają na celu przywrócenie sprawności fizycznej pacjenta po urazie.

Dodatkowo, ortopedia to dziedzina o wiele bardziej złożona niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. W związku z rozbudowaną budową narządu ruchu człowieka, ortopedia podzielona jest na wiele wąskich specjalizacji. Na przykład:

Ortopeda sportowy: skupia się na leczeniu urazów powstałych w wyniku aktywności fizycznej.

Ortopeda dziecięcy: zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem najmłodszych pacjentów, w tym wadami wrodzonymi oraz nabytymi.

Ortopeda transplantolog: specjalista od przeszczepów oraz protezoplastyki.

Wśród ortopedów można również wyróżnić specjalizacje związane z konkretnymi częściami ciała, takimi jak bark, łokieć, biodro czy kolano. Takie wąskie specjalizacje pozwalają ortopedom na skupienie się na jednym konkretnym obszarze, co gwarantuje lepsze i bardziej skuteczne leczenie pacjentów.

Kiedy należy umówić się do ortopedy?

Ortopeda jest specjalistą w dziedzinie medycyny, który zajmuje się diagnozowaniem, leczeniem i profilaktyką chorób oraz urazów narządu ruchu. Jeśli zauważasz u siebie lub u swojego bliskiego objawy niepokojące związane z narządem ruchu, warto skonsultować się z ortopedą.

Objawy wskazujące na potrzebę wizyty u ortopedy:

1. Ból kończyn, stawów czy kręgosłupa.
2. Obrzęki stawów oraz osłabienie siły mięśniowej.
3. Ograniczenie ruchomości kończyn i stawów.
4. Złamania, zwichnięcia czy stłuczenia.
5. Sztywność, drętwienie i mrowienie kończyn.
6. Zniekształcenia kości i przykurcze.
7. Bolesność i zgrubienia ścięgien.
8. Trudności z chwytaniem przedmiotów.
9. Zauważalne odchylenia palców stopy.
10. Wygięcie kręgosłupa w części piersiowej.
11. Trzaski, przeskakiwanie czy zablokowanie stawów.

Dolegliwości i choroby leczone przez ortopedę:

1. Wady wrodzone – np. kręcz szyjny, stopa końsko-szpotawa.
2. Choroby zwyrodnieniowe – takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów czy zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
3. Urazy i kontuzje – złamania kości, zwichnięcia stawów.
4. Choroby zapalne stawów – np. reumatoidalne zapalenie stawów czy dna moczanowa.
5. Choroby metaboliczne kości – osteoporoza, osteomalacja.
6. Choroby nowotworowe wywodzące się z tkanki kostnej czy chrzęstnej.
7. Artropatie – choroby stawów wywołane czynnikami zakaźnymi.
8. Wady postawy – kifoza, lordoza, skolioza.
9. Uszkodzenia nerwów obwodowych – rwa kulszowa, zespół cieśni nadgarstka.
10. Choroby nerwowo-mięśniowe – np. mózgowe porażenie dziecięce.

Każda z powyższych dolegliwości może mieć różne przyczyny i objawy. Dlatego ważne jest, aby w przypadku wątpliwości skonsultować się z ortopedą, który pomoże zdiagnozować problem i zaproponuje odpowiednie leczenie.